ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਅਤੇ ਹਮਾਸ ਜੰਗ ਵਿਚਕਾਰ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਕਿਉਂ ਵਧੀਆਂ ?

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ : ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਅਤੇ ਹਮਾਸ ਵਿਚਾਲੇ ਜੰਗ ਨੂੰ ਦੋ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮਾਂ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਅਸਰ ਹੁਣ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਯਮਨ ਦੇ ਈਰਾਨ ਪੱਖੀ ਹਾਉਤੀ ਬਾਗੀ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿੱਚ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਲਾਲ ਸਾਗਰ ਵਿੱਚ ਹੂਤੀ ਬਾਗੀਆਂ ਨੇ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਝੰਡੇ ਵਾਲੇ ਜਹਾਜ਼ ‘ਤੇ ਡਰੋਨ ਨਾਲ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ। ਹਾਊਥੀ ਦੇ ਹਮਲੇ ਕਾਰਨ ਸਮੁੰਦਰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜੰਗ ਦਾ ਮੈਦਾਨ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਦੁਨੀਆ ਦੀਆਂ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਵਧ ਗਈਆਂ ਹਨ।

ਹਮਾਸ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਹਾਉਤੀ ਬਾਗੀ

ਲਾਲ ਸਾਗਰ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਣ ਵਾਲੇ ਕਈ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ ਹੂਤੀ ਬਾਗੀਆਂ ਨੇ ਵਪਾਰੀ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ‘ਤੇ ਦਰਜਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਾਰ ਹਮਲੇ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਅਰਬ, ਯੂਰਪ, ਅਫਰੀਕਾ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵੀ ਇਸ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਵਪਾਰਕ ਮਾਰਗ ਰਾਹੀਂ ਵਪਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਹਮਲੇ ਨਾਲ ਗਲੋਬਲ ਸਪਲਾਈ ਵਿੱਚ ਵਿਘਨ ਪੈਣ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਹੈ। ਕਈ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੇ ਕਾਰਗੋ ਜਹਾਜ਼ ਭੇਜਣੇ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਲੰਬੇ ਰੂਟਾਂ ਰਾਹੀਂ ਭੇਜ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਲਾਗਤ ਵਧ ਗਈ ਹੈ।

ਭਾਰਤ ਦੀ ਚਿੰਤਾ ਕਿਉਂ ਵਧੀ ?

ਦਰਅਸਲ, ਹੂਤੀ ਬਾਗੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਜਿਸ ਸਮੁੰਦਰੀ ਰਸਤੇ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਉਹ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕੱਚੇ ਤੇਲ, ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਵਸਤਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਜ਼ਰੂਰੀ ਵਸਤਾਂ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਦਾ ਸਰੋਤ ਹੈ। ਹਰ ਸਾਲ ਲਗਭਗ 20 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦੇ ਭਾਰਤੀ ਨਿਰਯਾਤ ਇਸ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਜਲ ਮਾਰਗ ਤੋਂ ਲੰਘਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਹਮਲਿਆਂ ਕਾਰਨ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਦਿਨਾਂ ‘ਚ ਤੇਲ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਜ਼ਰੂਰੀ ਵਸਤਾਂ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ‘ਚ ਵੀ ਵਾਧਾ ਹੋਵੇਗਾ।

ਸਿਰਫ਼ ਲਾਲ ਸਾਗਰ ਨੂੰ ਹੀ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਕਿਉਂ ?

ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਦੁਨੀਆ ਦੇ 12 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੱਕ ਸ਼ਿਪਿੰਗ ਵਪਾਰ ਲਾਲ ਸਾਗਰ ਰਾਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਹਰ ਸਾਲ ਇਸ ਰਸਤੇ ਰਾਹੀਂ ਲਗਭਗ 100 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦੀਆਂ ਵਸਤੂਆਂ ਦੀ ਦਰਾਮਦ ਅਤੇ ਨਿਰਯਾਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਹਾਉਤੀ ਬਾਗੀ ਸਮੁੰਦਰੀ ਹਮਲਿਆਂ ਰਾਹੀਂ ਦੁਨੀਆ ‘ਤੇ ਦਬਾਅ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੂੰ ਹਮਾਸ ਖਿਲਾਫ ਜੰਗ ਖਤਮ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।

ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਹਾਉਤੀ ਬਾਗੀਆਂ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ 10 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਜਲ ਸੈਨਾ ਗਠਜੋੜ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਗਾਰਡੀਅਨ ਦਾ ਨਾਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਬਹਿਰੀਨ, ਕੈਨੇਡਾ, ਫਰਾਂਸ, ਇਟਲੀ, ਨੀਦਰਲੈਂਡ, ਨਾਰਵੇ, ਸੇਸ਼ੇਲਸ, ਸਪੇਨ, ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀਆਂ ਜਲ ਸੈਨਾਵਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣਗੀਆਂ।ਕਈ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ ਵੀ ਇਸ ਸੰਗਠਨ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਪਿਛਲੇ ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਹਾਉਤੀ ਬਾਗੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਹਮਲੇ

19 ਨਵੰਬਰ – ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਕਾਰਗੋ ਜਹਾਜ਼ ਗਲੈਕਸੀ ਲੀਡਰ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਲਾਲ ਸਾਗਰ ਵਿੱਚ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।ਵਿਦਰੋਹੀਆਂ ਨੇ ਮੂਵੀ ਸਟਾਈਲ ਦੇ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰ ਵਿਚ ਜਹਾਜ਼ ‘ਤੇ ਉਤਰੇ ਅਤੇ ਚਾਲਕ ਦਲ ਨੂੰ ਬੰਧਕ ਬਣਾ ਲਿਆ।
3 ਦਸੰਬਰ – ਯਮਨ ਦੇ ਬਾਗੀਆਂ ਨੇ ਬਾਬ ਅਲ-ਮੰਡੇਬ ਸਟ੍ਰੇਟ ਵਿੱਚ ਦੋ ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ।
12 ਦਸੰਬਰ – ਨਾਰਵੇ ਦੇ ਟੈਂਕਰ ਸਟ੍ਰਿੰਡਾ ‘ਤੇ ਜਹਾਜ਼ ਵਿਰੋਧੀ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਨਾਲ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।ਟੈਂਕਰ ਨੂੰ ਅੱਗ ਲੱਗਣ ਕਾਰਨ ਇਹ ਧਮਾਕਾ ਹੋਇਆ।ਹਾਲਾਂਕਿ, ਕਿਸੇ ਦੀ ਮੌਤ ਨਹੀਂ ਹੋਈ।
13 ਦਸੰਬਰ – ਬੌਬ ਅਲ ਮੰਡੇਬ ਸਟ੍ਰੇਟ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਕਾਰਗੋ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾ ਕੇ ਦੋ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਦਾਗੀਆਂ ਗਈਆਂ।ਜਹਾਜ਼ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਚ ਗਿਆ।
22 ਦਸੰਬਰ – ਅਰਬ ਸਾਗਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜਹਾਜ਼ ਉੱਤੇ ਡਰੋਨ ਹਮਲਾ।ਇਹ ਜਹਾਜ਼ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੀ ਇਕ ਬੰਦਰਗਾਹ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਦੇ ਮੰਗਲੌਰ ਆ ਰਿਹਾ ਸੀ।
23 ਦਸੰਬਰ – ਬੈਲਿਸਟਿਕ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਲਾਲ ਲਗਰ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸ਼ਿਪਿੰਗ ਲੇਨਾਂ ਵਿੱਚ ਦਾਗੀਆਂ ਗਈਆਂ।ਕਿਸੇ ਵੀ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਨਾਲ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਣ ਦੀ ਸੂਚਨਾ ਨਹੀਂ ਹੈ।